دبیرکل هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر:
آکادمی جشنواره هنرهای تجسمی را محقق می‌کنیم

دبیرکل هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر از تلاش برای تحقق آکادمی جشنواره هنرهای تجسمی خبر داد.

به گزارش روابط عمومی هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، بهرام کلهرنیا، دبیرکل جشنواره در نشست خبری در جمع خبرنگاران گفت: امیدواریم بتوانیم برای نخستین بار آکادمی جشنواره فجر را محقق کنیم، این یک آرزو است و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنیم. ما به مکانیزم مرکزیت یافته هدفمند با پروتکل‌های اجرایی معتقدیم که در طول سال فعال باشد. 

وی با اشاره به تغییرات ساختاری و محتوایی جشنواره امسال افزود: من از همه هنرمندان دعوت می‌کنم با حساسیت به پوسترها و پیغام‌های جشنواره هفدهم نگاه کنند. به سبب اینکه جشنواره امسال یک میدانگاه جدید است؛ اینجا میدانگاه رزم نیست، میدانگاه دیدن، شنیدن، باور کردن و هم‌پیمانی است. این جشنواره با ساختاری متفاوت از جشنواره‌های پیشین برگزار می‌شود، چرا که با دیدگاه و با نوع تفکری متفاوت برنامه‌ریزی شده است و تفاوتی آشکار با جشنواره‎های پیشین خواهد داشت. 

وی افزود: این تحول ناشی از نوع نگاهی دیگر است که به انسان، جامعه ایران و هنر شده است. گرچه این تغییرات نفی‌کننده تلاش‌های شانزده دوره پیشین نیست و دوستان در دوره‌های قبلی زحمات زیادی کشیدند. 

 

کلهرنیا تغییرات اساسی این دوره را تمرکززدایی از جشنواره، حضور جشنواره در سراسر کشور و دوری از «جایزه‌بگیری» عنوان کرد و توضیح داد: با رای و نظر شورای سیاست‌گذاری نخستین ایده این بود که جشنواره را از تمرکز در یک نگاه و مکان خاص تغییر دهیم. با توجه به شرایط اجتماعی و چشم‌انداز کنونی و پیشینه جمعیتی کشور، جوان‌گرایی را مورد توجه قرار دادیم؛ چراکه سرنوشت مملکت در دست جوانان است و آنها باید حضور یابند و لازم است در جای جای این سرزمین امکان دیده شدن و حضور داشته باشند.

وی با تاکید بر احترام به پیشگامان هنرهای تجسمی، تلاش ویژه هفدهمین دوره جشنواره را بر توجه به آثار هنرمندان جوان اعلام کرد. کلهرنیا ادامه داد: اما تغییر جدی، تغییر در محتوای فراخوان جشنواره است که از ایده «جایزه‌بگیری» فاصله دارد. مبارزه و رقابت برای پیروز شدن معمولا به سیستم‌های نظامی تعلق داشته و ایده خوبی مثلا در بین ورزشکاران است. هنرمند نمی‌تواند در کشمکش با دیگری قرار بگیرد، این امر جایی معنا پیدا می‌کند که خرید و فروش جریان دارد، مثلا در صنایع هنری که قصد فروش دارند. اما در این جشنواره ما قصد داریم رویداد صلح، هم‌گویی و هم‌اندیشی را رواج دهیم. 

دبیر هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تاکید کرد: این جشنواره مثلث فرضی مردم، هنرمند و مدیران سیاست‌گذار و برنامه‌ریز را در کنار هم می‌داند، بنابراین ما باید جشن هنرهای تجسمی را به میان مردم ببریم. 

 

بهرام کلهرنیا تاکید کرد: این تغییرات سبب شده که از بعضی از امتیازها بگذریم و با احترام و فروتنی تمام نسبت به بزرگان هنر تجسمی که سایه سبز گرامیشان بر سر روزگار و جشنواره است، می‌کوشیم که جوانی، تجربه‌گرایی کوشش برای تغییرخواهی و خلاقیت و رفتارهای نو را در جشنواره بازتاب دهیم.

وی افزود: این ایده سبب می شود که هنر عالی و فاخر در جشنواره به ظاهر کمتر بروز پیدا کند؛ به نظرم هیچ ایرادی ندارد، این را به حساب ضعف نمی‌گذاریم. به نظر ما آن‌قدر امتیازاتی در جشنواره به دست خواهد آمد که این کاستی احتمالی کمتر دیده خواهد شد. ما می کوشیم استعدادهای جوان و پر قابلیت را بالا بکشیم. 

 

امیر راد، دبیر هنری هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی در نشست خبری این جشنواره با تاکید بر سیاست تمرکززدایی از جشنواره، برنامه‌های این رویداد را تبیین کرد. راد گفت: با توجه ویژه به تمرکززدایی، زنگ آغاز جشنواره هفدهم تجسمی فجر در بخش «سرزمین من» که بخش استانی این جشنواره است، روز یکشنبه 21 بهمن ماه در شهر شیراز نواخته خواهد شد.

وی افزود: بعد از نواخته شدن زنگ، در روز جمعه 26 بهمن، آیین رسمی افتتاح جشنواره در تهران در مجموعه فرهنگی آسمان برگزار خواهد شد که بخش کیوریتوریال و نمایشگاهی جشنواره با عنوان «درخت زرین» خواهد بود.

به گفته امیر راد، 29 بهمن ماه در فرهنگسرای نیاوران نیز آیین دیگری به نام «یادداشت‌های یک دوربین» برپا خواهد شد که مجموعه‌ای است از عکس‌های میشل ستبن، عکاس فرانسوی از دوره انقلاب اسلامی. 

دبیر هنری جشنواره هفدهم ادامه داد: روز جمعه 3 اسفند نیز در موزه گرافیک، آیین گشایش بخش «جشن‌ها» را داریم که مجموعه‌ای از پوسترها با موضوع جشن است.

وی افزود: هفتم اسفند در باغ موزه نگارستان بخش دیگری به نام «هنر فاخر ملی» رونمایی خواهد شد و در نهایت جمعه دهم اسفندماه آیین اختتامیه جشنواره برگزار خواهد شد.

 

در ادامه نشست خبری، بهرام کلهرنیا بار دیگر بر ایجاد همدلی در میان هنرمندان تاکید کرد و گفت: قرار نیست در جشنواره رقابت کنیم و به دنبال هنر عالی و فاخر نیستیم. ما تحقق آروزها و پشتیبانی از استعدادها را دنبال می‌کنیم. برای این کار، پیش از هر چیز، استعدایابی می‌کنیم. شورای سیاستگذاری، افرادی را به فراخور وضعیت آنها شناسایی می‌کند و پیرو آن، برنامه‌هایی برای پشتیبانی، رشد و توسعه و بیان بیشتر افراد مستعد خواهیم داشت. جشن امسال جشم هم‌پیمانی، هم‌اندیشی و دوستی است و بیش از هر چیز جشنی است کاملا ملی پر از مهربانی و فروتنی، پر از ایثار به سود زندگی و آینده ملی.

 

جشنواره هفدهم هنرهای تجسمی علاوه بر هویت گرافیکی، هویت موسیقایی نیز دارد. دبیر جشنواره در ادامه نشست توضیح داد: قدردانی ویژه از محمدرضا خاکساری و سیاوش یعقوبی و همکارانشان برای طراحی هویت گرافیکی امسال داریم که به روشی بسیار متفاوت و متنوع انجام شد. تاکنون هیچ جشنواره‌ای به این اندازه عناصر گرافیکی برایش طراحی نشده است. دوستان با شوق، میل به جشن را در آثار خود به نمایش گذاشتند. نگاهشان بسیار زبده و بی‌نظیر است.

وی افزود: طراحان، درخت سروی را بر حسب سابقه اندیشه بومی ـ تاریخی ایرانی انتخاب کردند که این انتخاب جدیدی نیست و اندیشمندان ایرانی پیشتر به هزاران شکل مختلف، سراغ این معنای بسیار ظریف رفته‌اند. چرا که سرو برای ما ایرانی‌ها به شکل ذاتی دارای معناست. آنها این درخت را انتخاب کردند و آن را به معانی دیگری گره زدند. مثلا در معماری ایرانی پدیده‌ای به نام ارسی برای کنترل نور خورشید به کار می‌رفته؛ اما ارسی‌ها فقط گذرگاه نور نبودند، بلکه به معنای هستی‌شناسی ایرانی در مورد نور و منشا ابدی ازلی آن ارتباط داشتند. دوستان این ایده را که در تفکر اشراقی ـ ایرانی ریشه دارد، بسیار مورد توجه قرار دادند و سرو را گذرگاه نور دیدند که نور را با رنگ‌ها می‌آمیزد. 

کلهرنیا به موسیقی ویژه این دوره جشنواره نیز اشاره کرد و توضیح داد: این پوستر همچنین به موسیقی‌ای که برای نخستین بار مختص این جشنواره ساخته شده متصل است. این قطعه ساخته سیاوش لطفی است و داستانی در دل آن وجود دارد، داستان اسطوره‌ای عتیق ایرانی: در متنی از یک شاهنامه بومی ایرانی، رستم زیر درخت سرو می‌نشیند و ساز می‌نوازد. در پایان قطعه، ساز را به درخت آویخته و آنجا را ترک می‌کند. این قطعه پس از چند هزار سال در میان اقوام ایران باقی مانده است و آقای سیاوش لطفی، دوست آهنگساز ما با هوشمندی، این نغمه را شناسایی کرد و با شیوه‌های نوین موسیقی و آرایه‌های دلنشین اجرا کرد. 

وی تاکید کرد: ما از اتصال قطعات گوناگون، معنا تولید می‌کنیم. مجموعه‌ای از پوسترها و عناصر که هر کدام بر اساس مفاهیمی شکل گرفته‌اند و پیغام‌هایی رمزی در خود دارند. من دعوت می‌کنم با حساسیت به پوسترها و پیغام‌های آنها نگاه کنید، به سبب اینکه جشنواره امسال یک میدانگاه جدید است، این میدانگاه، میدانگاه رزم نیست، میدانگاه دیدن، شنیدن، باور کردن و هم‌پیمانی است. 

دبیر جشنواره هفدهم افزود: جشنواره فقط اثر روی دیوار نیست، گفت‌وگو است؛ گفت‌وگوی اجتماعی است. ما به گفت‌وگو دل بسته‌ایم و می‌کوشیم از طریق انواع متن‌ها، محتوا، موسیقی و نمایش و شیوه‌های دیگر عمل کنیم. ما چیزهای دیگری هم به سنت پیشینیان در آستین پنهان کرده‌ایم و بعدتر اگر پیروز شویم، معرفی خواهیم کرد چرا که بلند پروازی‌های ما بسیار است.

 

در ادامه این برنامه، خبرنگاران سئوالات خود را پیرامون برگزاری جشنواره از دبیر، دبیر هنری و دبیر اجرایی پرسیدند.

کلهرنیا در پاسخ به یکی از خبرنگاران، از رقابت جشنواره با صنوف مختلف تجسمی انتقاد کرد و توضیح داد: در این دوره برنامه‌ها به گونه‌ای است که جشنواره رقیب فعالیت‌های صنفی نباشد، بلکه جشنی باشد که همه افراد با دیدگاه‌های مختلف در آن حضور داشته باشند. واقعیت این است که جشنواره در رقابت، چندان موفق نبوده و همواره کمیت را بر کیفیت ترجیح داده است.

وی همچنین با تشکر از خانم دکتر نادره رضایی، معاونت امور هنری وزارت ارشاد، از پشتیبانی‌های وی قدردانی کرد و افزود: به ما این فرصت داده شد تا جور دیگر بیاندیشیم و عمل کنیم و باید قدر آن را بدانیم.

وی در پاسخ به پرسشی در مورد چرایی حذف رقابت از جشنواره توضیح داد: من سال‌هاست معلم هستم و همیشه برای ارزیابی آثار هنری دچار مشکل بوده‌ام. مگر می‌شود به کار هنری نمره داد؟ باید سنجه‌های دیگری را برای ارزش‌های هنری به کار ببریم، گرچه می‌دانیم بسیاری از افراد با این روش‌ها مخالفند.

امیر راد، مدیر هنری جشنواره نیز در این باره گفت: جشنواره امسال جشن فعالیت‌های هنرهای تجسمی است و نه مسابقه آن. به نظر ما شان جشنواره اجل از آن است که به رقابت فروکاهیده شود. جشنواره باید فعالیت هنرهای تجسمی را بازتاب دهد، نه اینکه آن را داوری کند. بخش‌های رقابتی به بی‌ینال‌ها منتقل می‌شوند.

 

کلهرنیا  سپس در پاسخ به سئوالی در مورد نحوه حمایت جشنواره از استعدادها گفت: اگر سازوکار اداری فراهم شود و جشنواره به دوره‌ای کوتاه محدود نباشد، می‌توان برای انواع بورس‌ها و برای ارائه و خرید و مورد نقد قرار گرفتن و حمایت‌های واقعی اقدام کرد. نظام آموزشی مدارس ما نوجوانان را آموزش می‌دهد و رها می‌کند، اینجاست که جشنواره وظیفه پیدا می‌کند تا این تنهایی و گمشدگی را جبران کند. جشنواره یک فرصت برای جوانان است تا برای آنها برنامه‌ریزی دیگری انجام دهد.

امیدواریم بتوانیم برای نخستین بار آکادمی جشنواره فجر را محقق کنیم، این یک آرزو است و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنیم. ما به مکانیزم مرکزیت یافته هدفمند با پروتکل‌های اجرایی معتقدیم که در طول سال فعال باشد. 

ما می‌کوشیم میثاق‌ها و پروتکل‌های این کار را بعد از جشنواره در اختیار نظام مدیریتی بگذاریم و بگوییم در این دوره این کارها انجام شد و این نتایج حاصل آمد. 

 

 

در ادامه این نشست، جعفر واحدی، دبیر اجرایی جشنواره با بیان اینکه دغدغه اصلی همه جشنواره‌های تجسمی، محل برگزاری آن بوده، افزود: اصولاً همواره بودجه مسئله دوم جشنواره تجسمی بوده است‌. عموما در دوره برگزاری جشنواره، نگارخانه‌ای که زیر نظر وزارت ارشاد باشد نداریم و در این زمینه مشکل وجود دارد. 

وی ادامه داد: این موضوع هر سال برای ما مشکل‌ساز است و زمان زیادی از ما می‌گیرد. طبیعتا این موضوع امسال هم چالش برانگیز بود و رایزنی‌هایی برای تبلیغات و اختصاص دادن مکان‌هایی با سازمان زیباسازی نیز صورت گرفته است.

واحدی همچنین در مورد بودجه جشنواره توضیح داد: ۱۷ میلیارد بودجه داشتیم که حدود ۷۵ درصد آن محقق شده، ولی هدف‌گذاری ما رقم بیشتری است و تا محقق نشود نمی‌توانیم همه برنامه‌ها را تمام و کمال انجام دهیم. وی تاکید کرد بودجه ایده‌آل ما برای برگزاری جشنواره ۳۰ تا ۳۵ میلیارد تومان است.

در پایان نشست خبری جشنواره هفدهم هنرهای تجسمی فجر، در حضور اصحاب رسانه از پوستر این جشنواره رونمایی شد.